Iyo Ngalera yekuMabvazuva - HOTESI DZAKANAKA (Chikamu 1)

Hits: 737

TRUC NGUYEN PHAN Mwanakomana
TUYET PHAN Yangu

       Nekucherechedza tsoka dzeFossilized murwendo rwekuSouthward, dzakasiya chidhindo chavo panyika yeSaigon Gia Dinh - tinofanira kutaura nezvevagari vemuViet vaigara kumaruwa eVietnam (P.1) inotambanudza kubva kuNorth kusvika kuCentral. Vakanga vauya nemamiriro ekugadzirisa kunge pendi yemugwagwa uripo watakasiiwa neveFrance (P.2) - Vanhu ava vakatakura vacheche vavo vachiisa tsoka dzavo parwendo rwekumaodzanyemba munzira dzematombo.

Zviitiko zvekumaruwa muVietnam
Mufananidzo 1: Zviitiko zvekumaruwa muVietnam - Chaiwo chimiro chekumisikidza hupenyu hwekugara hwakadzika paSouthward Path (Kwayaka: Gaston Donnet - En Indo-Chine - Cochinchine, Cambodge, Annam, Tonkin - Société Francaise d'Editions d'Art Paris - p. 10)

Inotenderera nzvimbo dzekumaruwa muVietnam
Mufananidzo 2: Inosvika munzvimbo dzekumaruwa muVietnam

        Idzi tsoka dzenhengo dzese dzakatakura vana vadzo dzichipfeka uye dzichiita bhizinesi rekutambisa, kuveura bvudzi kana kutora nzeve-nzeve (P.3) parutivi penzira kubva munzeve dzevanhu (P.4 uye P.5) kana kumira kwechinguva takamira, takagara tichitungamira tichitungamira “hupenyu hwakaoma”. (P.6)

Nhengo dzese dzemhuri
Mufananidzo 3: Nhengo dzese dzemhuri (Kwayaka: Gaston Donnet - En Indo-Chine, Cochinchine, Cambodge, Annam, Tonkin - Société Francaise d'Éditions d'Art Paris - p. 10)

Mutengesi
Mufananidzo 4: Mutengesi (Kwayaka: En Indo-Chine, Cochinchine, Cambodge, Annam, Tonkin - Gaston Donnet)

Kubvisa cerumen
Mufananidzo 5: Kubvisa cerumen

      Mitsetse yevanobva kune dzimwe nyika vaive vanhuwo zvavo vaifamba netsoka, kana vaive vanhu vane hunyanzvi vakatakurwa nehammocks nemapasuru. (P.7)

     Pakati peavafambi vevanhu pakanga paine An Nam vana (P.8) panguva iyoyo vakaperekedza vabereki vavo nasekuru kuti vatevedzere tsoka dzeSouthward.

Husina pekugara uye hupenyu hwakatemesa
Mufananidzo 6: Husina pekugara uye hupenyu hwakatemesa (Kwayaka: Gaston Donnet)

Inotakurwa nemahammocks aine parasols
Mufananidzo 7: Inotakurwa nemahammocks aine parasols (Kwayaka: Wilder ludlum
Brown "Iyi inyaya yeAmerica")

Annam vana
Mufananidzo 8: Annam vana

  Pakati peboka reSouthward vanhu vasina kungoyambuka makomo kana iyo TiTong Son Son Makomo, kune vanhu vaifamba nechikepe muzvikepe zvavo kuyambuka nzizi, nzizi (P.9) kuitira kuti utamire kuna Thanh Hoa1 (muna 934) mushure mekutiza kubva kuma Chinese majoka; ivo vakaramba vachifambisa South-wadhi kutanga kubva Thuan Hoa (muna 1425Quy Nhon (muna 1471Phu Yenmuna 1611Nha Trang (muna 1653), Chan Lap Dunhu (muna 1658,Ong Nai (muna 1680Phan Thietmuna 1693).

Nhandare dzezvikepe murwizi
Mufananidzo 9: Nhandare dzezvikepe murwizi (Kwayaka: En Indo-Chine, Cochinchine, Cambodge, Annam, Tonkin - Gaston Donnet4 - Société Francaise d'Éditions d'Art Paris, peji 28)

        Nguva pfupi yapfuura, tsoka idzi dzakatwasira pasi kuenda pasi penyika yeBien Hoa neGia Dinh, zvinoreva kuti Saigon, iro bhodhi rekutanga, kuenderera nekudzika kumatunhu anonzi Maodzanyemba Matunhu. Nhoroondo yakanyora seinotevera:

        Mugore re 1698, Nguyen Huu Canh akaenda kumaodzanyemba kunoona rwendo rwekuongorora. Akaona kuti pasi rino rakagadzirirwa zviuru zvemakiromita uye huwandu hwevanhu hwakamukirira 40.000 dzimba. Akatanga Dunhu reGia Dinh kutonga 2 matunhu:

        Phuoc Yakareba (ikozvino yava Bien Hoa) uye Tan Binh (ikozvino ndiSaigon). Ichi Saigon nharaunda yakatambanudzwa kubva Saigon River ku Vam Co Dong Rwizi.

       Zvakare maererano nenhoroondo, Mac Cuu, mukuru wemauto evedzinza reMing akatizira kuVietnam muna 1708. Akapa Ha Tien nharaunda kuna Nguyen Ishe. Izvi zvakatevera kuitika zviitiko zvegore ra 1732 pakagadzwa Nguyen Lord Dinh Vien Dunhu uyezve yakavakwa Long Ho Dunhu (gare gare pane yakanga iri Vinh Long. Muna 1756, Truong Don mudunhu yakagadzwa uye gare gare paLong Ho yakagadziriswa (gare gare pane yakanga iri Dinh Tuong. Muna 1757, Dong Khau, Tan Chau, uye Chau Doc matunhu akaumbwa. Kubva ipapo, dunhu rose rekumaodzanyemba rakanga rapedzwa nekuSouthward kufamba.

       Nezvei Gia Dinh nyika inonzi Province, iyo yaisanganisira matunhu sekuziva kwedu: 1. Phien Tran Ruwa (Saigon); 2. Tran Bien Dunhu (Bien Hoa); 3. Dinh Tuong Post (Dinh Tuong); 4. Long Ho Dunhu (Vinh refu, Giang); 5. Ha Tien Dunhu.

       Maererano nenhoroondo, kwaive nekupokana kwemukati pakati pe Nguyen Ishe uye Tay Son uto remauto. Pakupedzisira, mhuri yaNguyen yakanga yatora nyika yekumaodzanyemba kusanganisira Gia Dinh. Kutora mukana wechiitiko apo Tay Son Son yakadzamisa pfungwa pakurwisa Qing vakapinda muNorth kusimbisa maodha kuchamhembe, Nguyen Anh akabata Saigon uye akavaka nhare dzekudzivirira Tay Son pakazotevera.

     Howerver, nhoroondo yakatiudzawo kuti pakambove nekumaodzanyemba kufamba uko kwakagara Makore mazana manomwe kubva muzana ramakore rechigumi nenomwe kusvika kuzana ramakore rechi 11. Kubva ipapo, Ndima yeVietnam yakawedzerwa uye yave iripo nanhasi. Ndeipi pfungwa yakanga yamuka zvekuti mamiriro ezvinhu akatendeudzwa kuwedzera muganho sezvataurwa pamusoro apa? Ichokwadi here kuti nekuda kwekureva chirevo: "Iyi yakasarudzika painirera corralla inogona kushanda sosi isingagumi yekubereka-pasi" (ie. Iyo Hoanh gomo Range inogona kushanda senzvimbo isingaperi yakachengetedzeka. Chirevo ichi yaive mhinduro na Nguyen Binh Khiem apo Ishe Nguyen Hoang mukuora mwoyo kwake akauya kuzobvunza zano rake (kudzvanywa uye kupererwa simba rose naTrinh Kiem. Kubva ipapo, Lord Nguyen Hoang akatanga tsoka yake kumaodzanyemba kuitira kuti vana vake vazukuru vagare nhaka nharaunda yakakura uye ine rugare.

"Hitch Hike Passenger" - Iwo Matatu Bhegi Ogre

       Muboka reiyo nhoroondo nhoroondo, yakawanda fossilized tsoka-prints ndasara kumashure nenguva. Pakati peizvi, maererano zvinyorwa zvinyorwa, iyo Vatatu-Bhegi Ogre'' Mitsara mikuru yetsoka inogona kuoneka zvakajeka. Aive afamba hafu yese yerwendo rwenyika kubva kuCentral kuenda kuSouth.

       The Vatatu-Bhegi Ogre yakanga yamira kwechinguva pavhu reSaigon zvinoita kunge kuunganidza mbeu yakanaka ichienzaniswa nemaparera iyo yakazoiswa mumabhegi matatu- anomiririra “matatu matumba makuru ezviyo”- iyo Vatatu-Bhegi Ogre yakanga yashandisa mbeu iyi padyenzi kudyara paminda mikuru mu Matunhu matanhatu yenzvimbo yekumaodzanyemba.

      Munguva pfupi yapfuura, chinyorwa pane kupisa kwe Thien Mu Pagoda2 kutaura nhoroondo yeHue Buddhism yakanga yacherekedza, "Akanga achiita maAcetic Practices, achidzungaira mumisha achikumbira chikafu; aigara achitakura pamapfudzi ake mabhegi matatu: rimwe riine chikafu chisiri chemuriwo chakakumikidzwa nevanhu, icho chakazotambira chikazopa varombo; yechipiri iine chikafu chemuriwo chinoshanda sekudya kwake; yechitatu hurusa, yakaturikwa pamucheto wedenga remagodo yakashandiswa senzvimbo yokugara usiku. ”

       Zvekare zvakare, chinyorwa chinotevera chakanzi: The Vatatu-Bhegi Ogre sezvo bonze pamusoro Trung Dinh3, munyori weyi, parwendo rwake rwemunda achitenderera Hue Citadel, akange acherekedza: “… .Mhando-yeHomwe-Bhegi Ogre aidiwa nevanhu, kunyanya vana, nekuti aigara achivapa keke, kutamba navo uye kuvatarisira… Aive akazvipira uye ane hunhu hwakanaka monki. Ndebvu dzake dzakasviba pamwe nekutakura kwake mabhegi akati wandei zvakaita kuti aonekwe seane hutsinye uye vanhu vakashandisa mufananidzo wake kutyisidzira vana.

        Kunyanya, pa Musha weCuu, muteresi akapa rumwe ruzivo: “…Dai Cang Shrine - nzvimbo inoshamisa… paive nemurume akatakura masaga matatu; aipemha chikafu; kana hwava husiku, akadzokera kutemberi kunorara. Pakusvika kwake, vana vaiwanzomunamatira uye vaitamba naye… Iye aidziisawo mumabag ake uye achivatakura vachitenderera. Munhu wese aimuda.

        Nhoroondo yakadaro yeruzivo yave ichinakidza kwazvo! Nekudaro, Mr. Vatatu-Bhegi Ogre ave nehumwe hunoshamisa hunhu, zvinoreva kuti, aive ne "manyore"Hupenyu maererano nechinangwa chinoshamisa - chenyika uye chisina hunhu! Zvakadaro zvakadaro kujairana nemararamiro ehupenyu hwevanhu vari mu Matunhu matanhatu Matunhu Enyika. Mr. Henry Oger, muongorori wekuMabvazuva akange aratidzira uyu munhu muchimiro chake chine moyo pamwe chete neyechipiri chimiro. The Vatatu-Mabhegi Ogre akaonekwa kunge munhu ane nhoroondo akafamba pamwe nehukama hwepedyo neViet Nam nhoroondo kubva kuSouth kuenda kuNorth

        The Vatatu-Mabhegi Ogre ndanga ndaitahafu-mwari, hafu-murume"; zvakadaromurume"Chikamu chakawanda kana zvishoma pane"Dhimoni"Chimiro. Izvi zvinoreva: Pakati pe "murume chaiye"Uye"dhiabhori chaiye"Uye"mweya mutsvene”Pakanga pakaganhurwa muganho.

… Be continued…

ONA ZVIMWE:

◊  Iyo Ngalera yekuMabvazuva - HOTESI DZAKANAKA (Chikamu 2)

CHERECHEDZA:

1. Mushure meVuong Hong Sen - Chinyakare Saigon - Dong Nai Publishing House 2004 - peji 60 - 61.

2. Mushure Thai Thai- Kupisa kwaTen Mu Mu Pagoda (Chikamu 1) Tuoi Tre Svondo 7/8/2016 (Page 13). 

3. Sekureva kwaVaThailand Loc, "Mr. Bugbear anonzi Trung Dinh Monk", (United yekupedzisira), Pwere, diki 10-8-2016.


RUGWARO RWEZUVA
:

4. Gaston Bonnet (1867-1908), French, Mutori wenhau - Yakapihwa kune "Petit Dauphington","manheru"Uye aive munyori wehondo we"Nguva"- Knight weLegion of Honor (Kunobva: Bibliothèque National de France - bnf.fr).

Old Bold, italic, uye mavara mavara akaiswa naBan Tu Thu.

◊ Mufananidzo 1, 2 - Kunobva: Saigon - Iyo Parera reFar East - HUNG NGUYEN MANH, Anobatanidza Muzvinafundo Chiremba Wenhoroondo - TRUC NGUYEN PHAN MWANA.

◊ Yakaratidzwa mufananidzo - Kunobva: AF Decoly - Alexandre Francis Decoly -

Mr.Decoly vanounganidza mabhokisi eposvo uye vanoburitsa mifananidzo - nhema nechena uye neruvara - muSaigon kubva muna 1905 kusvika 1924 asi haasi mutori mifananidzo asi ari muzvinabhizimusi chete. Mufananidzo wemapepa aVaDecoly maposuru ane mucherechedzo wepagoda diki mukona kambani yaVaDecoly, ipapo chiratidzo cheshongwe yetembere chinova chiratidzo che "Edition La Pagode Saigon". Zvinoenderana ne1910 Indochina Yearbook, Decoly aigara ku36 Legrand de la Liraye, "Decoly, employé de commerce" (ikozvino Dien Bien Phu mumugwagwa) - Kunobva: hiepblog.wordpress.com - Nguyen Duc Hiep, Atmospheric Scientist, Hofisi Yemagariro & Nhoroondo, NSW, Australia.

BAN TU THU
10 / 2019

(Yakashanyira 2,773 nguva, 1 anoshanyira nhasi)